غریب شمار و کولی ها

غریب شمار چه کسانی هستند؟

در فرهنگ لغت روستای کلاته بالا غریب شمار یا همان استادرکارها به صنعت گران دوره گرد گفته می شود که خدمات بسیار شایانی را برای مردم روستا انجام داده اند.

این صنعتگران در سال معمولا" در 2  موقع از سال، یکی اوایل مهر ماه و دومین مرحله در اسفند ماه به روستای مان مسافرت میکردند و تعداد خانوارهایی آنها حداقل 2 خانواده و حداکثر 10 خانوار بوده است چناچه تعداد خانوار  آنها کم بود در محله ای از روستا بنام پیزه راه باغو یا نزدیک حوض انبار که در هر دو مکان یک مسافر خانه بود اتراق می کردند. وچنانچه تعداد آنها زیاد بود در محله  سبزوار و پی  ده در سیاه چادرهایی که برپا می نمودند زندگی می کردند این صنعت گران تعداد زیادی الاغ و قاطر داشتند تا بتوانند وسایل خود را از یک روستا به روستا ی دیگر ببرند .

از مهمترین افراد این گروها می توان به مرحوم استاد قاسم و پسرش که الان فکر کنم در قاین نزدیک شایک اسکان دارند نام برد.

آنچه بنده حقیر از استاد قاسم و پسرش بیاد دارم اینکه آنها صنعتگران بسیار ماهری بودند که با حداقل وسایل حداکثر کار ممکن راانجام دادند .

وسایلی که آنها داشتند بیش از یک سندان،پتک ، انبرو یک فن که به آن دم میگفتند بیشتر نبود ولی ابزاری را که می ساختند بیش از ده ها وسیله بود که نیاز مردم روستایی کلاته بالا را جهت انجام کشاورزی و دامداری مهیا می نمود .

 آنها معمولا" 2 تا 5 روز در روستا سکونت داشتند   

زنان و دختران آنها از مردم روستا غذا میگرفتند که معمولا " نان بود وجهت احشام خود هم از مردم علوفه و جو شلغم وچغندر در خواست میکردند در مقابل آن به آنها انواع سوزن جهت خیاطی و دوزندگی و سوزنی بنام جوال دوز که کاربرد بسیار زیاد داشت و همچنین وسیله به نام علف تراش و چاقویی دم دستی بنام چک چکی می دادند این را بندانید که آنها هیچ گونه چشم داشتی از مردم روستا نداشتند ومعامله کالا در مقابل کالا انجام میدادند .

و مردان آنها که به جرات می توان آنها را صنعت گران زبر دست نامید  وسایل ذیل را تولید می کردند.

الف) مسگری :

1 تعمییر انواع ظروف مسی

2 – قلع دادن ظروف کهنه مسی

ب ) آهنگری :

1 – ساخت چاقوی بسیار زیبا با دو تیغه که یکی از تیغ هایی آن از سوهانهای کهنه که فولادی بسیار سخت و شکنده بود و تیغه دیگر آن فولادی نرم تر، که کار اره دستی را انجام می داد و دسته این چاقو بسیار زیبا از شاخ آهو تهیه می شد و قیمت آن در سال 1352 مبلغی حدود20 تومان بود

2 – دو کارد

دوکارد یک نوع قیچی بود که پشم گوسفندان را با آن می چیدند

3- چک چکی

چاقو ارزان قیمت بود با تیغه آهنی

4 – ساخت چهار شاخ – تبر – کلنگ – علف تراش _تبر و......... که جهت کشاورزی استفاده می شود .

5 – ساخت دو الک بنام چقلchaghel  و قربلGharbel (قربال) که در برداشت گندم  استفاده  می شد.

6 – ساخت وسیله بنام دستوک که در قالی بافی و پلاس بافی (نوعی گلیم) و کلا" در نساجی مورد نیاز بود.

7 –ساخت وسیله بنام چک Chakk که در برداشت گندم موردنیاز بود

8 –در دباغی پوست مهارت بسیار بالایی داشتند که از پوست دباغی شده جهت ساخت چک، قربل وچقل و روجن استفاده می شود

9 – درست کردن پرما که نوعی دلر بود و با آن چوب را سوراخ می کردند .

10- درست کردن وسایلی که در ریسندگی مورد نیاز بود مثل دوک و قسمتهایی از چرخ ریسندگی

11 – و ده ها نوع  وسیله دیگر که نیاز مردم روستا را بر آورده می نمود مثل ریگ دادن آهن آساک ، ساخت تیشه وغیره

کولی ها

کولی ها شبیه غریب شمارها به روستا می آیند ویک  شبانه روز را در روستا در چادر هایی که بر پا می نمایند ، زندگی می کنند ولی  مردان آنها هیچ هنری ندارد شاید الاغی را بفروشند و یا بخرند وزنها وبچه های آنها  از مردم روستا ،تکدی می کنند و چه بسا برای مردم مزاحمت زیادی ایجاد میکنند یکی از مغازه دارها میگفت بچه ها آنها هر چه دم دست داشتم ، از من دزدیدند .

بدرستی علت مسافرت آنها مشخص نیست چون در مدت سکونت آنها در روستا هیچ کاری انجام نمی دهند فقط یک شب در روستا استراحت می کرده و روز بعد به روستایی دیگر می روند.

کولی ها هم از نظر نوع زندگی شبیه همان استاد کارها بودند ولی میان ماه من تا ماه گردون تفاوت از زمین تا آسمان ست

مطلب اختصاصی از وبلاگ روستای کلاته بالا 

توجه : هر گونه انتشار وکپی با ذکر منبع بلامانع است